به گزارش «نماینده»، در حالی که بازار کتاب در ایران چندسالی است که با کاهش شمارگان و اقبال همراه است، بازار کتاب‌های کمک‌درسی همچنان داغ است. علی‌رغم اینکه دیگر کنکور هیولای بچه‌های امروز نیست و موفقیت در آزمون برای دانش‌آموزان دهه ۸۰ و ۹۰ بسی آسان‌تر و راه هموارتر است، اما تب کنکور هنوز نخوابیده است. نتیجه عملکرد سیستم آموزشی کشور و روش تربیتی اکثر خانواده‌های ایرانی سبب رونق کسب و کار مؤسسات آموزشی و به اصطلاح کنکوری شده است. اگر در گذشته دانش‌آموزان با کتاب‌هایی مانند شاهنامه و گلستان و ... آشنا می‌شدند، امروزه خانواده‌ها ترجیح می‌دهند فرزندشان سرش در کتاب‌های آموزشی باشد و به اصطلاح وقتش را با کتاب‌های غیر درسی تلف نکند. حاصل این رویکرد تاسیس مؤسسات متعدد آموزشی طی سال‌های گذشته است که همزمان با افزایش دانشجویان در سطوح مختلف، بر ابعاد کار خود می‌افزایند.
امروزه دیگر کتاب کنکوری منحصر به کارشناسی نیست، اگر سری به مغازه‌های میدان انقلاب بزنید خیلی زود به کسب و کار گسترده این دسته از ناشران پی می‌برید.
کتاب‌های ساندویچی اگر برای فرهنگ این مملکت آبی نداشت، برای ناشرانش نان داشته است. آمار منتشر شده طی چهار سال و نیم گذشته حکایت از رشد محسوس عناوین و شمارگان آنها و به تبع بهای کلی این آثار می‌دهد. این در حالی است که کارشناسان آموزشی و اساتید دانشگاه از کاهش بنیه علمی دانشجویان تازه‌وارد گلایه دارند و بخشی از این موضوع را ناشی از روش غلط سیستم آموزش کشور در هدایت دانش‌آموزان به این سمت می‌دانند. آمار خانه کتاب بیانگر سیر صعودی تعداد عناوین، شمارگان و بهای کلی این دسته از آثار از ابتدای سال ۹۰ تا نیمه نخست سال جاری دارد:
در سال ۹۰ تعداد شش هزار و ۹۳۷ عنوان کتاب کمک‌درسی در شمارگان ۲۷۵۴۷۲۷۵ منتشر شده که بهای کل آن ۱۳۳۶۸۴۳۱۱۷ اعلام شده است.
در سال ۹۱ تعداد عناوین به پنج هزار و ۹۲۳ عنوان کاهش یافته و این تعداد عناوین در شمارگان ۲۴۷۹۶۸۳۲ نسخه در بهای کلی ۱۸۸۹۵۶۰۴۸۰ منتشر شده است.
سال ۹۲، تعداد عناوین کتاب‌های کمک درسی ۶۰۱۵ در شمارگان ۲۱۸۷۷۴۹۰ نسخه اعلام شده و بهای کلی این عناوین نیز ۲۳۴۶۳۱۰۹۳۵ اعلام شده است.
در سال ۹۳ نیز تعداد عناوین با رشدی اندک به شش هزار و ۶۱۳ در شمارگان ۲۵۸۷۴۳۷۶ نسخه رسیده است. بهای کلی این عناوین نیز ۳۲۴۵۹۵۰۶۲۰ اعلام شده است.
در سال ۹۴ تعداد عناوین منتشر شده در این گروه با رشدی تقریباً دو برابری همراه بوده و به ۱۲۰۳۴ عنوان رسیده است. تعداد شمارگان نیز با رشدی محسوس به ۴۳۶۸۸۹۶۰ نسخه با بهای کلی ۶۵۴۱۹۱۲۳۳۰ رسیده است.
طبق آمار خانه کتاب در نیمه نخست سال جاری نیز تعداد عناوین منتشر شده در این گروه به شش هزار و ۹۳۷ عنوان رسیده که نسبت به دوره مشابه خود در سال گذشته، با یک درصد رشد منفی همراه بوده است. در شش ماه اول سال جاری شمارگان کتاب‌های کمک‌درسی به ۸۶۵۲۳۷۰ نسخه رسیده و بهای کلی آن نیز ۱۵۱۵۰۳۷۲۰۰ اعلام شده است که در مقایسه با دوره مشابه در سال ۹۴، با ۱۱ درصد افزایش همراه بوده است.
با وجود همه مخالفت‌ها و تلاش مسئولان برای نهادینه کردن فرهنگ کتابخوانی در میان نوجوانان، کتاب‌های کمک‌درسی بیشترین اقبال را در میان این گروه سنی دارد. لازم نیست بررسی دقیقی در این رابطه صورت گیرد. آمار قفسه‌های کتاب دانش‌آموزان قوم و خویش یا گاه کتابخانه‌های مدارس این نظر را تأیید می‌کند.
هرچند کتاب‌های کمک‌درسی منبع درآمد خوبی برای ناشرانش در فضای رکو بازار کتاب به شمار می‌آید، اما حال و روز نویسندگان آنها چندان قابل عرض نیست. عمده کتاب‌هایی که در بازار به فروش می‌رسد و گاه به چاپ‌های متعدد می‌رسد، با کمترین سود به مؤلف همراه است. افزایش نرخ بیکاری و نبود آینده روشن در بازار کار، دانشجویان را ترغیب کرده تا با پذیرفتن کمترین دست‌مزد، دسته‌ای از این عناوین را تدوین کنند. حال و روز مؤلفانی که سابقه کاری بیشتری هم دارند، بهتر نیست. به گفته یکی از این مؤلفان، ناشران برای این دسته از مؤلفان دو رویکرد در نظر می‌گیرند. نخست اینکه می‌توانند برای هر کتاب، صفحه‌ای حق‌الزحمه‌ای را به مؤلف پرداخت کنند. در این صورت اکثر ناشران کتاب را در کمترین حجم ممکن و به صورت فشرده به چاپ می‌رسانند. دیگر آنکه؛ تألیف کتاب یک دوره آموزشی را، مثلاً دوم دبیرستان، به مؤلف سپرده و با مبلغی کلان قرارداد می‌بندند. مؤلف نیز کار را به چند دانشجو سپرده و با در نظر گرفتن دست‌مزدی کمتر، پروژه را تحویل می‌دهد.
میزان سود برخی از این مؤسسات به اندازه‌ای است که آنها در سال هیچ ضرری را تقبل نمی‌کنند. به گفته مسئولان یکی از این مؤسسات که اتفاقاً اخیراً وارد میدان شده و نسبت به مؤسسات با سابقه، تجربه کمتری دارد، در سال گذشته صد در صد سود داشته است.
نظر شما